Altı Gün Savaşı, 5-10 Haziran 1967 tarihleri arasında İsrail ile Mısır, Suriye ve Ürdün arasında gerçekleşen kısa ama etkili bir çatışmadır. İsrail'in altı gün gibi kısa bir sürede elde ettiği zafer, Ortadoğu'nun siyasi ve coğrafi yapısını kökten değiştirmiştir.
Savaşın Nedenleri
Bölgesel Gerilim ve Sınır Çatışmaları:
1960'ların başından itibaren, Suriye ve İsrail arasında Golan Tepeleri bölgesinde sık sık çatışmalar yaşanıyordu.
Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdül Nasır, İsrail’e karşı Arap ülkeleriyle bir askeri ittifak kurdu.
Süveyş Krizi'nin Ardından:
1956 Süveyş Krizi sonrası İsrail, Sina Yarımadası'ndan çekilmişti ancak bölgedeki tansiyon dinmemişti.
1967'de Nasır, Birleşmiş Milletler Barış Gücü’nü Sina'dan çıkardı ve İsrail’in deniz yollarını kapattı.
İsrail’in Önleyici Saldırı Planı:
İsrail, Arap ordularının toplanmasını kendisine yönelik bir tehdit olarak gördü ve önleyici saldırı başlatma kararı aldı.
Savaşın Gelişimi
İsrail’in Hava Saldırısı (5 Haziran 1967):
İsrail Hava Kuvvetleri, Mısır havaalanlarını sürpriz bir saldırıyla hedef aldı ve Mısır’ın hava kuvvetlerinin büyük kısmını yere çakılı halde imha etti.
Aynı gün Ürdün ve Suriye hava kuvvetlerine de saldırılar düzenlendi.
Kara Harekatı:
Sina Yarımadası'nda İsrail kuvvetleri, Mısır ordusunu kısa sürede geri püskürterek Süveyş Kanalı’na kadar ilerledi.
Batı Şeria ve Doğu Kudüs, Ürdün’den alındı.
Golan Tepeleri, birkaç gün süren çatışmaların ardından Suriye’den ele geçirildi.
Savaşın Sona Ermesi:
Altı gün içinde İsrail, Mısır, Ürdün ve Suriye’ye karşı büyük zaferler kazandı.
10 Haziran 1967'de Birleşmiş Milletler’in ateşkes çağrısıyla savaş sona erdi.
Savaşın Sonuçları ve Etkileri
Toprak Kazanımları:
İsrail, Sina Yarımadası, Gazze Şeridi, Batı Şeria, Doğu Kudüs ve Golan Tepeleri’ni işgal etti.
Bu toprak kazanımları, Ortadoğu’daki dengeleri değiştirdi ve İsrail’e stratejik avantaj sağladı.
Filistin Sorununun Derinleşmesi:
Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ndeki Filistinliler, İsrail işgali altına girdi.
Bu durum, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) gibi hareketlerin güçlenmesine ve direnişin artmasına neden oldu.
Arap Dünyasında Hayal Kırıklığı:
Arap ülkeleri, büyük bir yenilgi yaşadı ve bu durum, Arap toplumlarında milliyetçi hareketlerin sorgulanmasına yol açtı.
Mısır Cumhurbaşkanı Nasır, yenilgiden sonra istifa etmeyi düşündü ancak halkın baskısıyla görevine devam etti.
İsrail’in Uluslararası Konumu:
İsrail, savaşın ardından ABD’nin tam desteğini aldı ve Batı dünyasında daha da güçlü bir müttefik haline geldi.
Birleşmiş Milletler’in 242 sayılı kararı, İsrail’in işgal ettiği topraklardan çekilmesini talep etti ancak bu uygulanmadı.
1967 Savaşı ve Kudüs:
İsrail, Doğu Kudüs’ü ele geçirerek şehrin tamamını başkent ilan etti. Bu durum, Müslüman ve Hristiyan dünyasında büyük tepki topladı.