Hattuşaş, MÖ 1600 yıllarında Anadolu’da kurulan Hitit İmparatorluğu’nun başkentidir. Çorum yakınlarında yer alan bu antik şehir, Hititlerin siyasi, dini ve kültürel merkezi olarak tarihe geçmiştir. Hattuşaş’ın kalıntıları, Anadolu’nun tarih öncesi medeniyetlerine ışık tutan en önemli arkeolojik alanlardan biridir.
Hattuşaş’ın Tarihi ve Kuruluşu
Kuruluş ve Erken Dönem: Hattuşaş, başlangıçta Hatti halkına ait bir yerleşim yeri olarak kurulmuştur. Daha sonra, Hititler tarafından ele geçirilerek başkent haline getirilmiştir.
Hattuşili I’in Rolü: Hitit Kralı Hattuşili I, bu şehri imparatorluğun başkenti ilan etmiş ve bölgeyi güçlü bir idari ve dini merkez haline getirmiştir.
Stratejik Konumu: Hattuşaş, doğal savunma avantajlarına sahip bir bölgedeydi ve çevresindeki surlarla güçlendirilmişti.
Hattuşaş’ın Mimari Yapıları
Şehir Planlaması: Hattuşaş, geniş bir alana yayılan ve üst şehir ile alt şehir olmak üzere iki ana bölgeden oluşan bir yerleşim yeriydi.
Kale ve Surlar: Şehir, çok katmanlı surlarla çevrilmişti. Bu surlar, düşman saldırılarına karşı şehrin savunmasında önemli bir rol oynuyordu.
Tapınaklar ve Dini Merkezler: Hattuşaş’ta birçok tapınak bulunmaktaydı. Büyük Tapınak, fırtına tanrısı Teşup’a adanmış en önemli dini merkezdi.
Yazılı Taşlar: Hattuşaş’ta bulunan çivi yazılı tabletler, Hititlerin hukuku, dinî inançları ve günlük yaşamı hakkında bilgi verir. Boğazköy Arşivleri, bu alanda bulunan önemli buluntular arasında yer alır.
Hitit İmparatorluğu’nun Başkenti Olarak Hattuşaş
İdari ve Siyasi Merkez: Hattuşaş, Hitit İmparatorluğu’nun idari yönetim merkeziydi. Krallar burada tahta çıkıyor ve önemli siyasi kararlar alınıyordu.
Dini Merkez: Hititlerin çok tanrılı dini sistemi, Hattuşaş’taki tapınaklarda temsil ediliyordu. Şehir, "Bin Tanrılı Ülke" olarak anılan Hitit kültürünün kalbiydi.
Ekonomik Faaliyetler: Şehir, ticaret yollarının kesişim noktasında yer alıyordu ve bu durum, Hattuşaş’ı ekonomik açıdan güçlü bir merkez haline getirdi.
Hattuşaş’ın Mirası
UNESCO Dünya Mirası: Hattuşaş, 1986 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmıştır. Şehir, Hitit medeniyetine dair eşsiz bir arkeolojik kaynak sunmaktadır.
Arkeolojik Çalışmalar: 19. yüzyıldan bu yana süren kazılar, Hattuşaş’ın tarihi ve mimarisi hakkında kapsamlı bilgiler sağlamıştır.
Kültürel Önemi: Hattuşaş, Anadolu’nun tarihine ışık tutan bir medeniyetin izlerini taşımakta ve günümüzde ziyaretçileri büyülemektedir.