Hindistan'ın İngilizler Tarafından Fethi (1757): Bir İmparatorluğun Başlangıcı

Hindistan'ın İngilizler tarafından fethi, 23 Haziran 1757'de gerçekleşen Plassey Muharebesi ile başladı. Bu tarih, Britanya Doğu Hindistan Şirketi’nin Hindistan üzerindeki hâkimiyetinin temellerini atarak, sömürgeci İngiltere’nin Hindistan İmparatorluğunu kurduğu dönemin başlangıcı oldu. Bu olay, sadece Hindistan tarihini değil, dünya tarihini de derinden etkiledi ve Britanya İmparatorluğu'nun en değerli kolonisi olan Hindistan'ı şekillendirdi.

Fethin Nedenleri

1. Ticari Rekabet ve Doğu Hindistan Şirketi'nin Gücü:

   • Britanya Doğu Hindistan Şirketi, Hindistan'daki baharat, pamuk, çay ve tekstil ticaretini kontrol etmek istiyordu.

   • Fransız Doğu Hindistan Şirketi ile olan rekabet, İngiltere'yi daha agresif bir politika izlemeye zorladı.

2. Bengal Sultanlığı'nın Stratejik Önemi:

   • Bengal, Hindistan’ın en zengin ve stratejik bölgelerinden biriydi.

   • Bengal’in kontrolü, İngiltere'ye Hindistan’ın geri kalanını ele geçirmek için bir üstünlük noktası sağladı.

3. İç Siyasi Çalkantılar ve Yerel İsyanlar:

   • Hindistan’daki Mughal İmparatorluğu zayıflamıştı ve yerel prenslikler arasında büyük bir güç mücadelesi yaşanıyordu.

   • İngiltere, bu bölünmüşlükten faydalanarak yerel liderlerle ittifaklar kurdu.

4. Plassey Muharebesi ve Robert Clive'ın Rolü:

   • 23 Haziran 1757'de, İngiliz ordusu Robert Clive komutasında, Bengal Nawabı Siraj-ud-Daulah'a karşı Plassey Muharebesi'nde zafer kazandı.

   • İngilizler, Nawab'ın generallerinden bazılarını rüşvetle taraflarına çekerek savaşın sonucunu lehlerine çevirdi.

Fethin Seyri

1. Plassey Muharebesi (1757):

   • Plassey Muharebesi, yalnızca 3 saat sürmüş ve İngilizlerin askeri strateji ve diplomasi sayesinde kesin zaferiyle sonuçlanmıştır.

   • Bu zafer, Bengal’in kontrolünü Doğu Hindistan Şirketi'ne bırakmış ve şirketin Hindistan’da genişlemesinin önünü açmıştır.

2. Buxar Muharebesi (1764):

   • 1764'te İngilizler, Hindistan'ın diğer yerel güçleriyle de karşı karşıya geldi ve Buxar Muharebesi'nde bir kez daha zafer kazandı.

   • Bu savaş, İngilizlerin Bihar ve Odisha üzerindeki kontrolünü pekiştirdi.

3. Doğu Hindistan Şirketi'nin Hâkimiyetinin Artışı:

   • Zaferlerin ardından, Doğu Hindistan Şirketi yalnızca bir ticaret kuruluşu olmaktan çıkarak bir idari güç haline geldi.

   • Diwani Yetkisi (vergi toplama hakkı) kazanarak Bengal'deki ekonomik gücü ele geçirdi.

4. 1857 Sepoy Ayaklanması ve İngiliz Kraliyeti'nin Müdahalesi:

   • 1857'deki Sepoy Ayaklanması sonrası, İngiliz Kraliyet yönetimi devreye girerek Doğu Hindistan Şirketi'nin yönetimini devraldı.

   • Hindistan Kraliçesi Victoria'nın 1876'da "Hindistan İmparatoriçesi" ilan edilmesiyle Hindistan, resmi olarak Britanya İmparatorluğu'nun bir parçası oldu.

Fethin Sonuçları

1. Hindistan'da Sömürge Yönetiminin Kurulması:

   • İngilizler, Hindistan’da sömürge yönetimini kurarak yerel halkın üzerinde siyasi, ekonomik ve kültürel hâkimiyet kurdu.

   • Vergi sistemleri ve demiryolu ağları kurularak Hindistan'ın ekonomik kaynakları sömürüldü.

2. Ekonomik ve Sosyal Değişimler:

   • İngilizler, Hindistan'ın tarım ve sanayi sistemini değiştirerek ülkeyi ham madde ihracatçısı haline getirdi.

   • Hindistan'daki geleneksel el sanatları ve yerel sanayi çöktü.

3. Kültürel ve Dini Etkiler:

   • İngiliz yönetimi altında Batı eğitimi yaygınlaştı ve İngilizce resmi dil haline geldi.

   • Hindu-Müslüman ilişkileri, İngilizlerin "böl ve yönet" politikalarıyla daha da gerildi.

4. Bağımsızlık Mücadelesinin Tohumları:

   • İngiliz sömürgeciliğine karşı direniş hareketleri başladı.

   • Mahatma Gandhi gibi liderler öncülüğünde bağımsızlık hareketleri güç kazandı ve 1947'de Hindistan bağımsızlığını kazandı.

     

Kültürel ve Toplumsal Yansımalar

1. Hint Milliyetçiliğinin Doğuşu:

   • İngiliz sömürge yönetimi altında, Hindistan'da güçlü bir milliyetçi hareket doğdu.

   • Hint Ulusal Kongresi 1885'te kuruldu ve bağımsızlık mücadelesinin merkezi haline geldi.

2. Batı Eğitim Sisteminin Etkisi:

   • İngilizler, Hindistan'da modern eğitim sistemlerini kurdu.

   • Batı felsefesi ve hukuku, Hint toplumunun çeşitli katmanlarına yayıldı.

3. Sanatta ve Edebiyatta Sömürgecilik Teması:

   • Hindistan'da sömürge dönemine dair çok sayıda edebi eser ve sanat çalışması üretildi.

   • Rabindranath Tagore gibi yazarlar, bu dönemin toplumsal değişimlerini eserlerine yansıttı.

4. Ekonomik Eşitsizlik ve Yoksulluk:

   • İngiliz sömürge yönetimi, Hindistan'daki ekonomik eşitsizliği artırdı ve geniş halk kesimlerini yoksulluğa itti.

   • Sömürge döneminde büyük kıtlıklar ve ekonomik krizler yaşandı.