Kuveyt'in İşgali ve Körfez Savaşı, 2 Ağustos 1990'da Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesiyle başlayan ve Ocak 1991'de uluslararası koalisyonun müdahalesiyle sonuçlanan bir çatışmadır. Saddam Hüseyin liderliğindeki Irak'ın Kuveyt'e yönelik saldırısı, dünyanın dört bir yanındaki ülkeleri harekete geçirerek ABD öncülüğünde oluşturulan geniş bir uluslararası koalisyonun doğmasına neden oldu. Bu savaş, modern savaş teknolojilerinin kullanımı ve küresel medya tarafından anbean izlenmesiyle tarihe geçti.
Savaşın Nedenleri
Irak'ın Ekonomik Krizi ve Savaş Borçları:
Irak, İran-Irak Savaşı (1980-1988) sonrası büyük bir ekonomik krize girdi ve savaş borçlarını ödeyebilmek için Kuveyt'ten mali destek talep etti.
Kuveyt’in petrol üretimini artırarak petrol fiyatlarını düşürmesi, Irak’ın ekonomisini daha da zor duruma soktu.
Petrol ve Sınır Anlaşmazlıkları:
Saddam Hüseyin, Kuveyt’i Irak’ın 19. ili olarak görüyordu ve Rumeyla petrol sahaları üzerindeki hak iddialarını öne sürdü.
Irak, Kuveyt’i petrolü aşırı üretmekle ve Irak petrolünü çalmakla suçladı.
Bölgesel Hegemonya Arayışı:
Saddam Hüseyin, Irak'ı Arap dünyasının lideri yapma hedefindeydi.
Kuveyt’in işgali, Irak’a hem ekonomik hem de stratejik bir avantaj sağlayacaktı.
Uluslararası Tepki ve ABD’nin Müdahale Kararı:
Kuveyt’in işgali, Birleşmiş Milletler ve özellikle ABD tarafından sert bir şekilde kınandı.
ABD, petrol kaynaklarının güvenliğini sağlamak ve bölgesel istikrarı korumak amacıyla Çöl Kalkanı Operasyonu'nu başlattı.
Savaşın Seyri
Kuveyt'in İşgali (2 Ağustos 1990):
Irak ordusu, 2 Ağustos 1990'da hızla Kuveyt’i işgal etti ve birkaç saat içinde başkent Kuveyt Şehri'ni ele geçirdi.
Saddam Hüseyin, Kuveyt’i Irak’a ilhak ettiğini duyurdu.
Çöl Kalkanı Operasyonu (Ağustos 1990 - Ocak 1991):
ABD liderliğindeki koalisyon, Suudi Arabistan’da konuşlanarak Irak’a karşı bir savunma hattı oluşturdu.
Birleşmiş Milletler, Irak’a ultimatom vererek Kuveyt'ten çekilmesini istedi.
Çöl Fırtınası Operasyonu (17 Ocak 1991):
17 Ocak 1991'de, Irak’a karşı hava saldırıları başlatıldı.
33 ülkeden oluşan koalisyon güçleri, yoğun bombardımanlarla Irak ordusunu zayıflattı.
Kara Harekâtı ve Kuveyt’in Kurtarılması (24-28 Şubat 1991):
24 Şubat 1991'de, koalisyon güçleri kara harekâtına başladı ve 100 saat içinde Irak ordusu geri püskürtüldü.
28 Şubat 1991'de ateşkes ilan edildi ve Kuveyt özgürlüğüne kavuştu.
Savaşın Sonuçları
Askeri ve Sivil Kayıplar:
Irak ordusu, büyük kayıplar vererek geri çekildi. 100.000'den fazla Irak askeri öldü.
Koalisyon güçlerinin kayıpları görece az olmasına rağmen, sivil kayıplar özellikle Irak tarafında oldukça yüksekti.
Saddam Hüseyin’in İktidarda Kalması ve Ayaklanmalar:
Savaş sonrası Saddam Hüseyin iktidarda kaldı ancak Irak içinde Şii ve Kürt isyanları patlak verdi.
Saddam, bu ayaklanmaları sert bir şekilde bastırdı.
Ekonomik ve Çevresel Tahribat:
Kuveyt'te yakılan petrol kuyuları, çevresel bir felakete neden oldu.
Savaş, Irak ekonomisini çökertti ve BM ambargoları Irak halkını yıllarca etkiledi.
Uluslararası Güç Dengelerinin Değişimi:
ABD, Körfez Savaşı sonrası Orta Doğu'daki etkisini artırdı.
Birleşmiş Milletler ve uluslararası hukuk, savaşın yönetiminde önemli bir rol oynadı.
Kültürel ve Toplumsal Yansımalar
Medya ve Savaşın "Canlı Yayınlanması":
Körfez Savaşı, CNN gibi medya kuruluşları tarafından anbean canlı yayınlanan ilk savaşlardan biri oldu.
Bu durum, savaşın küresel bir izleyici kitlesi tarafından takip edilmesini sağladı.
Savaş Teknolojisi ve Modern Savaş Taktikleri:
Akıllı bombalar, kılavuzlu füzeler ve hava üstünlüğü ile Körfez Savaşı, modern savaşın nasıl değiştiğini gösterdi.
Stealth uçaklar ve Patriot füzeleri, savaşın teknolojik yüzünü temsil etti.
Savaşın Kültürel Yansımaları:
Körfez Savaşı, birçok film, belgesel ve edebi eser'e konu oldu.
Savaş sonrası Iraklı sivil halkın yaşadığı acılar, sanatta sıkça işlendi.