Osmanlı İmparatorluğu ile Venedik Cumhuriyeti arasında 15. yüzyıldan 18. yüzyıla kadar süren deniz savaşları, Akdeniz’in kontrolü için verilen uzun soluklu mücadelelerden biri olmuştur. Osmanlı’nın deniz gücünü artırarak Akdeniz’de hakimiyet kurma çabaları, Venedik’in ticari çıkarlarıyla çelişmiş ve iki devlet arasında birçok deniz savaşı yaşanmıştır.
Osmanlı-Venedik Savaşlarının Nedenleri
Osmanlı-Venedik savaşlarının başlıca nedenleri şunlardır:
Osmanlı’nın Akdeniz’de genişleme politikası: Osmanlı, 15. yüzyılın sonlarından itibaren Ege, Adriyatik ve Doğu Akdeniz'de egemenlik kurmak istemiştir.
Venedik’in ticari çıkarları: Venedik, Doğu Akdeniz'deki ticaret yolları ve limanlarını elinde tutmaya çalışıyordu. Osmanlı’nın genişlemesi, Venedik’in ekonomik gücünü tehdit etmiştir.
Kıbrıs ve Girit gibi stratejik adaların kontrolü: Osmanlı, Venedik’in elindeki adaları fethederek Akdeniz’deki üstünlüğünü güçlendirmek istemiştir.
Öne Çıkan Osmanlı-Venedik Savaşları
1. 1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı
Bu savaş, Fatih Sultan Mehmet döneminde başlamış ve Osmanlı’nın Mora Yarımadası ile Ege’de üstünlük kurmasıyla sonuçlanmıştır.
Venedik, Osmanlı’ya karşı Papa’nın da desteğiyle Haçlı donanmalarını harekete geçirmiş ancak Osmanlı üstünlüğünü korumuştur.
2. 1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı
II. Bayezid döneminde Osmanlı’nın Preveze zaferiyle sonuçlanan önemli savaşlardan biridir.
Osmanlı, Venediklilerden İnebahtı, Modon ve Koron kalelerini ele geçirmiştir.
3. 1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşı
Kanuni Sultan Süleyman döneminde Barbaros Hayreddin Paşa’nın önderliğinde gerçekleşmiştir.
Preveze Deniz Savaşı (1538) bu dönemde yaşanmış ve Osmanlı donanması, Haçlı donanmalarını ağır bir yenilgiye uğratmıştır.
Osmanlı’nın Ege ve Adriyatik’teki hakimiyeti güçlenmiştir.
4. 1570-1573 Osmanlı-Venedik Savaşı (Kıbrıs Seferi)
Osmanlı, 1570 yılında Kıbrıs’ı fethederek Venedik’in en önemli Akdeniz üslerinden birini ele geçirdi.
İnebahtı Deniz Savaşı (1571) bu dönemde yaşandı ve Osmanlı donanması, Haçlı donanmaları tarafından büyük bir kayba uğratıldı.
Ancak Osmanlı, çok kısa sürede yeni bir donanma inşa ederek Akdeniz’deki üstünlüğünü korudu.
5. 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı (Girit Seferi)
Osmanlı, 1645 yılında Girit’i fethetmek için harekete geçti.
Girit Kuşatması tam 24 yıl sürdü ve 1669’da Osmanlı’nın Kandiye Kalesi’ni almasıyla savaş sona erdi.
Venedik’in Doğu Akdeniz’deki son büyük kalesi Osmanlı kontrolüne geçti.
6. 1714-1718 Osmanlı-Venedik Savaşı
Osmanlı’nın Mora’yı geri almasıyla sonuçlanmıştır.
Osmanlı, Venedik’in Akdeniz’deki gücünü büyük ölçüde kırmış ve denizlerdeki üstünlüğünü sürdürmüştür.
Osmanlı-Venedik Deniz Savaşlarının Sonuçları
Osmanlı, Akdeniz’de büyük bir deniz gücü haline gelmiştir.
Venedik, Doğu Akdeniz’deki birçok adasını kaybetmiş ve deniz ticaretinde zayıflamıştır.
Osmanlı’nın denizciliğe verdiği önem artmış ve yeni tersaneler kurulmuştur.
18. yüzyıldan itibaren Osmanlı deniz üstünlüğünü kaybetmeye başlamış, Venedik ise giderek zayıflamıştır.