Sırbistan-Kosova Savaşı, 1998-1999 yılları arasında eski Yugoslavya'nın dağılması sonrası yaşanan en acımasız çatışmalardan biridir. Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK) ile Sırp güvenlik güçleri arasındaki çatışmalar, kısa sürede bölgesel bir krizden uluslararası bir müdahaleye dönüşmüştür. NATO'nun doğrudan askeri müdahalesiyle sonuçlanan bu savaş, Balkanlar’da ve Avrupa'da güvenlik politikalarının yeniden şekillenmesine neden oldu.
Savaşın Arka Planı ve Nedenleri
Kosova'nın Statüsü ve Tarihsel Gerginlikler:
Kosova, Sırbistan için tarihsel ve kültürel açıdan önemli bir bölge olmasına rağmen, nüfusunun büyük çoğunluğunu Arnavut kökenli halk oluşturuyordu.
1980'lerde Yugoslavya'nın zayıflaması ve Slobodan Milošević'in milliyetçi politikaları, Kosova'daki Arnavutlar üzerindeki baskının artmasına neden oldu.
Kosova Kurtuluş Ordusu’nun (UÇK) Yükselişi:
1990'ların ortalarında Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK), Kosova’nın bağımsızlığı için Sırp yönetimine karşı silahlı mücadeleye başladı.
UÇK'nın eylemleri, Sırp güvenlik güçlerinin sert müdahaleleriyle karşılaştı ve bu durum geniş çaplı insan hakları ihlallerine yol açtı.
Uluslararası Toplumun Tepkisi:
Sırp güçlerinin sivillere yönelik baskıları ve etnik temizlik iddiaları, Avrupa ve ABD'nin dikkatini çekti.
1999 yılı başında, uluslararası toplumun arabuluculuk çabaları sonuçsuz kalınca, NATO müdahale için harekete geçti.
Savaşın Seyri
Sırp Güçlerinin Kosova’da Yoğunlaşması:
Sırp ordusu, Kosova'daki Arnavut köylerini hedef alarak birçok sivili katletti ve yüzbinlercesini yerinden etti.
Račak Katliamı (Ocak 1999), Sırp güçlerinin Kosovalı Arnavut sivillere yönelik saldırılarının sembolü haline geldi.
NATO Müdahalesi ve Hava Saldırıları:
Diplomatik çözüm çabalarının başarısız olmasının ardından, NATO, 24 Mart 1999'da Sırbistan ve Kosova’daki askeri hedeflere yönelik hava operasyonları başlattı.
78 gün süren bombardımanlar, Sırp askeri altyapısını büyük ölçüde tahrip etti.
Sırbistan'ın Geri Çekilmesi ve Ateşkes:
NATO baskısı ve uluslararası izolasyon sonucunda, Slobodan Milošević Haziran 1999'da Kosova'dan çekilmeyi kabul etti.
Kosova, Birleşmiş Milletler yönetiminde özerk bir yapıya kavuştu.
Savaşın Sonuçları ve Etkileri
Kosova'nın Fiili Bağımsızlığı:
Savaş sonrası Kosova, 2008 yılında bağımsızlığını ilan etti, ancak Sırbistan ve bazı ülkeler Kosova'nın bağımsızlığını hâlâ tanımamaktadır.
Kosova, uluslararası toplumda karmaşık bir statüye sahip olmaya devam ediyor.
İnsani Kriz ve Etnik Temizlik:
Savaş boyunca yaklaşık 13.000 kişi hayatını kaybetti, yüzbinlerce kişi yerinden edildi.
Etnik Arnavutlar ve Sırplar arasında derin bir nefret ve güvensizlik mirası bırakıldı.
NATO'nun Rolü ve Tartışmalar:
NATO'nun müdahalesi, bir BM Güvenlik Konseyi kararı olmaksızın gerçekleştirilmişti ve bu durum uluslararası hukukta tartışmalara yol açtı.
Ancak müdahale, NATO'nun Avrupa'da barışı sağlama misyonunun bir göstergesi olarak da yorumlandı.
Sırbistan'da Siyasi Değişim:
Savaşın ardından Slobodan Milošević, 2000 yılında devrildi ve Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde yargılandı.