Çanakkale Savaşı, I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında Gelibolu Yarımadası’nda gerçekleşmiş, hem askeri hem de tarihi açıdan büyük öneme sahip bir muharebedir. Osmanlı ordusunun savunma zaferi, hem Türkiye Cumhuriyeti'nin doğuşunda kritik bir rol oynamış hem de dünya savaşının seyrini değiştirmiştir.

Savaşın Nedenleri
İstanbul Boğazı’nın Kontrolü: İtilaf Devletleri, İstanbul’u ele geçirerek Osmanlı Devleti’ni savaş dışı bırakmayı ve Rusya ile doğrudan bağlantı kurmayı hedefliyordu.
Stratejik Konum: Çanakkale Boğazı, hem ticari hem de askeri geçiş yolları açısından kritik öneme sahipti.
Osmanlı’nın Zayıf Görülmesi: İtilaf Devletleri, Osmanlı ordusunun zayıf olduğunu düşünerek hızlı bir zafer planı yaptı.
Çanakkale Cephesi’nin Açılması
İtilaf Devletleri, 1915 yılının Şubat ayında deniz harekatıyla saldırıya başladı. Deniz Savaşları, 18 Mart 1915’te Osmanlı’nın büyük zaferiyle sonuçlandı. Bunun üzerine kara harekatı planlandı ve 25 Nisan 1915’te Anzak birlikleri Gelibolu Yarımadası’na çıkarma yaptı.
Savaşın Seyri
Deniz Savaşları (18 Mart 1915): Nusret Mayın Gemisi’nin döşediği mayınlar, İngiliz ve Fransız donanmalarına büyük kayıplar verdirdi. İtilaf donanması geri çekilmek zorunda kaldı.
Kara Savaşları (1915-1916):
Anzak Koyu ve Arıburnu Çıkarması: İtilaf Devletleri, Gelibolu’nun çeşitli noktalarına çıkarma yaptı. Ancak Osmanlı askerlerinin güçlü savunması karşısında ilerleme kaydedemediler.
Conkbayırı ve Anafartalar Muharebeleri: Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliğinde Osmanlı askerleri büyük bir başarı kazandı.
İtilaf Devletlerinin Geri Çekilmesi: Ağır kayıplar ve başarısızlıklar nedeniyle İtilaf kuvvetleri, 9 Ocak 1916’da Gelibolu’yu tamamen boşalttı.
Çanakkale Savaşı’nın Sonuçları
Osmanlı’nın Zaferi: Çanakkale Boğazı, İtilaf Devletleri’nin kontrolüne geçmedi. Bu zafer, Osmanlı ordusunun direncini gösterdi.
Stratejik Etki: Savaş, İtilaf Devletleri’nin planlarını bozdu ve Rusya’ya yardım ulaştırılamadı.
Milli Mücadelenin Temelleri: Mustafa Kemal Atatürk, Çanakkale’de gösterdiği başarılarla ulusal kahraman haline geldi. Bu liderlik, Türk Kurtuluş Savaşı’nın zeminini hazırladı.
Ağır Kayıplar: Her iki taraf için de insan ve malzeme kayıpları çok büyüktü. Osmanlı, 250.000’den fazla asker kaybetti.